Câu lạc bộ bóng đá Hoàng Anh Gia Lai là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam có trụ sở ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai và hiện đang chơi ở V.League 1, hạng đấu cao nhất của bóng đá Việt Nam.
Những ngày đầu mới thành lập
Tiền thân của câu lạc bộ là Đội bóng đá Gia Lai – Kon Tum, thành lập năm 1976. Dù là một đội bóng nghiệp dư, đội cũng từng có lần đoạt chức vô địch giải A2 (tương đương với hạng Nhất hiện nay) khu vực 5 (bao gồm các tỉnh Nam Trung bộ và Tây Nguyên). Năm 1991, tỉnh Gia Lai – Kon Tum giải thể. Một số cầu thủ của đội Gia Lai – Kon Tum trở về làm nòng cốt cho đội bóng mới với tên gọi Đội bóng đá Gia Lai.
Trong 10 năm, đội bóng được tổ chức với mô hình đơn vị sự nghiệp với thành tích thi đấu trung bình ở giải hạng Nhất và không mấy tiếng tăm trên bản đồ bóng đá Việt Nam. Năm 2001, đội bóng được chuyển sang mô hình bán chuyên nghiệp dưới sự tài trợ của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai.
Năm 2002
Trước mùa bóng 2002, Chủ tịch đội bóng là Đoàn Nguyên Đức đã gây nên tiếng vang bằng bản hợp đồng với tiền đạo đội trưởng Đội tuyển bóng đá quốc gia Thái Lan, Kiatisuk Senamuang, danh thủ số 1 Đông Nam Á vào thời điểm đó. Trên những hàng “tít” của báo chí Thái Lan những ngày đó chạy những dòng tít lớn “Hoàng Anh là ai? Gia Lai ở đâu” đầy nhạo báng.
Trên các phương tiện truyền thông tại Việt Nam cũng có nhiều lời hoài nghi về khả năng thu hút một cầu thủ đẳng cấp như Kiatisuk về tỉnh lẻ Gia Lai. Tuy nhiên, mọi lời đồn đoán đều chấm dứt vào ngày 17 tháng 2 năm 2002, khi Kiatisuk và đồng đội là tiền vệ Chukiat đến Việt Nam để chuẩn bị thi đấu cho đội bóng.
Xem thêm về câu lạc bộ liverpool
Đây được coi là một trong những bản hợp đồng thành công nhất của bóng đá Việt Nam. Kiatisuk giúp đội bóng Hoàng Anh Gia Lai lên hạng ngay tại mùa giải năm đó. Kết thúc mùa bóng, đội chính thức được chuyển giao cho Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai quản lý, đổi tên thành Câu lạc bộ bóng đá Hoàng Anh Gia Lai, trở thành một trong những câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp đầu tiên tại Việt Nam.
Trong những năm sau đó, câu lạc bộ đã xây dựng được một đội bóng được người hâm mộ Việt Nam đặt biệt danh “Dream Team”, sau khi các tuyển thủ Thái như Dusit Chalermsan, Chukiat Noosarung tới đầu quân tạo thành bộ xương sống Thái Lan cho đội bóng.
Bầu Đức bổ sung thêm cho bộ khung này một đội hình gồm hầu như toàn tuyển thủ Việt Nam bằng các bản hợp đồng với thủ môn Võ Văn Hạnh; các hậu vệ Nguyễn Mạnh Dũng, Nguyễn Phi Hùng, Trịnh Duy Quang, Lương Trung Tuấn; các tiền vệ Lê Quốc Vượng, Nguyễn Văn Đàn, Nguyễn Hữu Đang; các tiền đạo Văn Sĩ Hùng, Nguyễn Việt Thắng, Nguyễn Minh Hải, Ngô Quang Trường.
Với đội hình trên câu lạc bộ lập kỳ tích đoạt ngôi vô địch V-League 2003 sau khi vừa mới lên hạng và bảo vệ thành công danh hiệu của mình ở mùa giải năm sau. Đồng thời đội cũng giành luôn hai Siêu cúp Quốc gia các năm đó.
Năm 2007
Sau thành công bước đầu đó, vì nhiều lý do khác nhau, lứa cầu thủ trên đều lần lượt rời câu lạc bộ. Các trụ cột cũ như Kiatisuk, Dusit, Trịnh Duy Quang dần qua thời kỳ đỉnh cao. Các bản hợp đồng đỉnh đám mới của câu lạc bộ với Kesley Alves, Tawan Sripan rồi tiền vệ tổ chức đội tuyển Thái Datsakorn Thonglao đều không phát huy được thương hiệu của mình. “Gỗ” trắng tay danh hiệu từ đó.
Tìm hiểu thêm về câu lạc bộ mạnh nhất thế giới
Nhưng thành công nhất trong thời gian này của câu lạc bộ, chính là năm 2007 Hoàng Anh Gia Lai đã thành công trong việc ký thỏa thuận với câu lạc bộ bóng đá Anh là Arsenal để mở học viện bóng đá ở Pleiku. Hoàng Anh Gia Lai cũng là đối tác chính của Arsenal trong việc kinh doanh ở khu vực Đông Nam Á. Sau hai năm, sự phát triển của lứa cầu thủ đầu tiên của học viện được đánh giá là rất hứa hẹn.
Năm 2009
Đến mùa giải 2009 là năm Hoàng Anh Gia Lai có sự đầu tư mạnh mẽ để tìm lại ngôi vương. Câu lạc bộ ký được hợp đồng với tuyển thủ quốc gia người Mỹ gốc Việt Lee Nguyễn; ba tuyển thủ quốc gia hay Olympic quốc gia từ Đồng Tháp là Phan Thanh Bình, Đoàn Việt Cường, Dương Văn Pho; cựu tuyển thủ quốc gia người Huế Lê Văn Trương.
Với lực lượng tăng cường kể trên, trước khi mùa giải diễn ra, bầu Đức tuyên bố “có tới 98% khả năng HA.GL sẽ vô địch V-League mùa 2009”. Tuy nhiên cuối mùa giải Hoàng Anh Gia Lai lại không thành công khi chỉ xếp thứ 6.
Năm 2010
Sang mùa giải 2010, câu lạc bộ Hoàng Anh Gia Lai đã có sự thay đổi trong kế hoạch phát triển đội bóng khi sử dụng nhiều cầu thủ trẻ do chính mình đào tạo, thay vì ồ ạt mua sắm như những mùa giải trước.
Đồng thời, huyền thoại của câu lạc bộ, cựu tiền đạo người Thái Lan, Kiatisuk được chủ tịch câu lạc bộ Đoàn Nguyễn Đức mời về dẫn dắt đội bóng. câu lạc bộ đã có bước chạy đà khá tốt trước thềm mùa giải mới khi giành chức vô địch giải bóng đá TP. Hồ Chí Minh mở rộng – Navibank Cup 2010. Tuy nhiên, thành tích tại giải VĐQG vẫn chưa được cải thiện nhiều khi kết thúc mùa giải V-League 2010, Hoàng Anh Gia Lai chỉ xếp thứ 7 và về Nhì tại Cúp Quốc gia.
Năm 2011
Mùa giải 2011, Hoàng Anh Gia Lai tiếp tục thực hiện chiến lược trẻ hóa đội hình khi sử dụng nhiều cầu thủ trẻ bên cạnh những cựu binh, cùng những cầu thủ ngoại chất lượng như Allan Wanga, Benjamin, Evaldo Goncalves.
Tuy nhiên, đây là mùa giải mà phong độ của toàn đội rất thất thường. Dù huấn luyện viên Dusit đã rời ghế huấn luyện sau lượt đi và thay vào đó là huấn luyện viên Huỳnh Văn Ảnh nhưng thành tích của đội không mấy cải thiện mà còn có dấu hiệu đi xuống. Kết thúc mùa giải 2011, Hoàng Anh Gia Lai xếp ở vị trí thứ 9, đây là thành tích kém nhất kể từ khi câu lạc bộ lên chơi V-League.
Tuy thất bại toàn diện ở V-League 2011, nhưng Hoàng Anh Gia Lai đã đón nhận những dấu hiệu tích cực từ lứa cầu thủ trẻ. Những gương mặt trụ cột của Hoàng Anh Gia Lai mùa giải 2011 như Nguyễn Tuấn Mạnh, Lê Hoàng Thiên, Nguyễn Thái Dương, Bùi Xuân Hiếu lần lượt được triệu tập lên đội tuyển U23 Việt Nam tham dự SEA Games 26. Đây cũng chính là lứa cầu thủ được kỳ vọng đem lại diện mạo mới cho câu lạc bộ trong thời gian tới và xa hơn là đưa câu lạc bộ trở lại với ngôi vương.
